- Co to są parametry elektryczne?
- Jakie są kategorie pomiarowe (CAT) multimetru?
- O jakich środkach ostrożności należy pamiętać podczas pracy z multimetrem?
Dobrze skonstruowany multimetr cyfrowy zawsze będzie działać lepiej w trudnych warunkach niż model niższej klasy. Przyrząd najwyższej klasy nie tylko będzie w stanie wytrzymać niesprzyjające warunki, ale także pomoże zapewnić bezpieczeństwo. Teraz, gdy masz już własny multimetr, ważne jest, aby zachować bezpieczeństwo w każdym miejscu pracy — dlatego zawsze sprawdzaj, czy możesz z niego bezpiecznie korzystać w określonej sytuacji.
Co to są parametry elektryczne?
Wszystko, co wykorzystuje lub przesyła energię elektryczną, ma określone parametry elektryczne. Tych parametrów dotyczą klasyfikacje i oznaczenia, takie jak kategorie CAT i stopnie ochrony IP, zgodne z normami określonymi przez wyznaczone zespoły profesjonalistów. Znajomość parametrów elektrycznych przyrządu pomaga zrozumieć, jak należy go przetestować pod kątem przydatności oraz jak zapewnić bezpieczeństwo przyrządu, swoje oraz osób w pobliżu. Przykładami parametrów elektrycznych są impedancja, prąd rozruchowy, współczynnik mocy i spadek napięcia.
Jakie są kategorie pomiarowe (CAT) multimetru?
W przypadku multimetrów cyfrowych określane są różne parametry elektryczne, dlatego należy sprawdzić, czy spełniają one wymogi odpowiedniej kategorii CAT i mają odpowiedni kod IP oraz symbol niezależnej weryfikacji, aby upewnić się, że wybrany przyrząd został przetestowany przez niezależne laboratorium i jest bezpieczny w danym zastosowaniu.
Podczas określania właściwej kategorii CAT (CAT II, CAT III lub CAT IV) należy pamiętać, aby zawsze wybierać przyrządy przystosowane do najwyższej kategorii, w której może Ci przyjść z nich korzystać, oraz wybrać taką kategorię napięcia, która będzie odpowiadać warunkom roboczym, najlepiej z zapasem. Przyrządy pomiarowe przypisane do odpowiednich kategorii CAT zostały zaprojektowane w taki sposób, aby zminimalizować lub zmniejszyć ryzyko wystąpienia łuku elektrycznego w ich wnętrzu. Wartości znamionowe są zazwyczaj umieszczone w pobliżu gniazd wejściowych.
Celem wyjaśnienia — jeśli przygotowujesz się do pomiaru w szafie rozdzielczej zasilania o napięciu 480 V, konieczne będzie użycie przyrządu o kategorii co najmniej CAT III 600 V. Oznacza to, że w takiej sytuacji sprawdzi się również przyrząd CAT III 1000 V lub CAT IV 600 V.
| Kategoria pomiarowa | Opis | Przykłady |
| CAT IV | Zasilanie trójfazowe w punktach podłączenia, każdy przewód zewnętrzny |
|
| CAT III | Zasilanie trójfazowe, w tym jednofazowe instalacje oświetlenia komercyjnego, prąd zwarcia |
|
| CAT II | Obciążenia jednofazowe zasilane z gniazdek sieciowych |
|
Dwucyfrowe oznaczenia IP informują o stopniu odporności przyrządu na pył i wodę. Zawierają szczegółowe informacje o wielkości cząstek pyłu, które nie wnikną do środka, oraz o głębokości, na którą można zanurzyć przyrząd w wodzie bez ryzyka jego uszkodzenia.
Stopnie ochrony przed wnikaniem ciał stałych
| Poziom | Wielkość obiektu | Skuteczność |
|---|---|---|
| 0 | Wielkość obiektu | Brak ochrony |
| 1 | >50 mm | Dowolna duża powierzchnia ciała |
| 2 | >12,5 mm | Palce i obiekty o podobnym kształcie |
| 3 | >2,5 mm | Narzędzia, grube druty |
| 4 | >1 mm | Obiekty ziarniste. Większość drutów, śrub itp. |
| 5 | Ochrona przed pyłem | Wnikanie pyłu nie jest całkowicie wykluczone, ale pył nie może wnikać w takich ilościach, aby zakłócić prawidłowe działanie przyrządu lub zmniejszać bezpieczeństwo |
| 6 | Pyłoszczelność | Pył nie może wnikać. Pełna szczelność |
Druga cyfra oznaczenia stopnia ochrony IP określa poziom ochrony przed wodą.
Stopnie ochrony przed wnikaniem wody
| Poziom | Ochrona | Szczegóły |
|---|---|---|
| 0 | Brak ochrony | |
| 1 | Ochrona przed padającymi kroplami wody | Pionowo spadające krople wody. Brak szkodliwych skutków |
| 2 | Ochrona przed wnikaniem kropli wody przy wychyleniu obudowy do 15° | Pionowo spadające krople wody. Brak szkodliwych skutków przy wychyleniu obudowy o dowolny kąt do 15° względem normalnego położenia |
| 3 | Ochrona przed natryskiem wody | Natrysk wody pod kątem do 60° względem pionu. Brak szkodliwych skutków |
| 4 | Ochrona przed bryzgami wody | Rozbryzgi wody z dowolnego kierunku. Brak szkodliwych skutków |
| 5 | Ochrona przed strumieniem wody | Woda wyrzucana przez dyszę z dowolnego kierunku. Brak szkodliwych skutków |
| 6 | Ochrona przed silnym strumieniem wody | Silny strumień wody wyrzucany przez dyszę z dowolnego kierunku. Brak szkodliwych skutków |
| 7 | Zanurzenie na głębokość do 1 m | Zanurzenie w wodzie na głębokość do 1 m przez 30 minut, wodoodporność do 1 m przez 30 minut |
| 8 | Zanurzenie na głębokość powyżej 1 m | Ciągłe zanurzenie |
Firma Fluke testuje swoje produkty pod kątem bezpieczeństwa, sprawdzając granice ich wytrzymałości. Przyrząd może zostać dopuszczony do produkcji tylko wtedy, gdy zespół zajmujący się testami nie jest w stanie go uszkodzić. Celem jest zapewnienie, że multimetr cyfrowy firmy Fluke jest w stanie wytrzymywać nawet najbardziej wymagające warunki panujące w rzeczywistym świecie i zapewnić użytkownikowi bezpieczeństwo i powrót do domu każdego dnia. Dbamy, aby nasze produkty przechodziły także niezależne testy w celu potwierdzenia wszystkiego, co o nich twierdzimy.
O jakich środkach ostrożności należy pamiętać podczas pracy z multimetrem?
Przed wykonaniem pomiaru należy najpierw wzrokowo sprawdzić multimetr. Sprawdź, czy na przyrządzie, sondach pomiarowych i akcesoriach nie ma śladów uszkodzeń fizycznych. Upewnij się, że wszystkie wtyki są prawidłowo podłączone, i zwróć uwagę na odsłonięte elementy metalowe, a także jakiekolwiek pęknięcia w obudowie. Nie wolno używać uszkodzonego przyrządu ani uszkodzonych sond pomiarowych.
Po przeprowadzeniu kontroli wzrokowej należy sprawdzić, czy multimetr działa prawidłowo. Nigdy nie zakładaj, że tak jest. Aby sprawdzić, czy przyrząd działa prawidłowo, należy użyć znanego źródła napięcia lub przyrządu weryfikującego, np. Fluke PRV240. Jest to wymóg norm NFPA70E (USA) i GS38 (Europa).
Praca z elektrycznością zawsze niesie ze sobą ryzyko. Przed przystąpieniem do pomiarów należy zapoznać się z zagrożeniami i zastosować odpowiednie środki ostrożności. Trzeba pamiętać o możliwości wystąpienia przepięć przejściowych i błysków łuku lub wybuchów łuku.
- Zawsze zakładaj, że każdy element elektryczny w obwodzie jest pod napięciem, dopóki nie zostaną podjęte kroki w celu jego całkowitego odcięcia. Do porażenia prądem dochodzi, gdy ludzkie ciało staje się częścią obwodu elektrycznego, dlatego należy mieć świadomość pozycji ciała podczas pracy przy urządzeniach i instalacjach elektrycznych.
- W każdej sytuacji używaj odpowiednich środków ochrony indywidualnej (PPE). Oznacza to zarówno środki noszone na ciele (rękawice, nakrycie głowy), jak i znajdujące się w pobliżu ciała (gumowe maty izolacyjne). Są one wymagane podczas pracy przy obwodach elektrycznych lub w pobliżu obwodów elektrycznych pod napięciem i odsłoniętych powyżej 50 V.
- Nigdy nie wykonuj prac samodzielnie ani przy odsłoniętych lub znajdujących się pod napięciem urządzeniach, ani w ich pobliżu. Zachowaj bezpieczeństwo i dopilnuj, aby również Twój współpracownik obserwował otoczenie. Jeśli to możliwe, nie wykonuj pomiarów w wilgotnym otoczeniu i upewnij się, że wokół nie ma zagrożeń takich jak łatwopalny pył czy opary.
- Obserwuj, czy na wyświetlaczu multimetru cyfrowego nie pojawiają się ostrzeżenia wizualne. Przyrząd ostrzega użytkownika o nieprawidłowościach, na przykład o niebezpiecznych napięciach (30 V lub wyższych) na sondach pomiarowych.
Powiązane zasoby
- 7 niezbędnych przyrządów dla elektryków
- Procedury bezpiecznego odłączania instalacji niskonapięciowych
- Testowanie przyrządów Fluke z uwzględnieniem rzeczywistych warunków pracy
- Jak kilka dobrych przyrządów pomiarowych ocaliło dziesiątki silników w firmie z branży celulozowo-papierniczej